Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), bir kişinin defalarca tekrarlamak istediği kontrolsüz, sürekli halde olan davranış ve düşüncelere sahip olmasıdır. Oldukça yaygın, kronik ve uzun süreli bir rahatzıslıktır. Obsesiz Kompulsif bozukluk genellşkle obsesyonları ve kompulsiyonları içerir. Ancak sadece obsesyonları ya da sadece kompulsiyonları görmek de mümkündür. Kişi saplantılarının ya da zorlayıcı davranışlarının aşırı olduğunu ya da mantıksız olduğunu bilir. Ancak yine de yapar. Bu düşünce ve davranışlar kişinin günlük hayatını olumsuz yönde etkiler. Yorulmasına ve boşa zaman harcamasına neden olur.

Obsesyonlar

Obsesyonlar sıkıntıya ya da endişeye neden olan zorlayıcı, tekrar eden ve istenmeyen düşünce, dürtü veya imgelerdir. Onları görmezden gelmeye çalışabilir ya da yatışmak için çeşitli davranışlar gösterebilirsiniz. Bu saplantılar genelde başka bir şeyle uğraşırken ya da düşünürken ortaya çıkar.
Kimi sık görülen obsesyonlar şunlardır:
Kirden ya da kirlenmekten korkma,
Düzen ve simetri takıntısı,
Kendine ya da başkasına zarar verme dürtüsü ve korkusu,
Cinsel, dini düşünceler.
Örneğin başkasının dokunduğu bir kitabı elinize alınca mikrop kapacağım korkusu, ocağın altını söndürdüm mü ya da kapıyı çıkarken kilitledim mi düşüncesi, masada düzensiz duran nesneleri görünce rahatsız olma, Akıldan müstehcen ya da tehlikeli durumları çok fazla geçirme gibi olayla obsesyonlarınız olduğunun göstergesi olabilir.
Kompulsiyonlar
Kompulsiyonlar ise takıntılarınızı yatıştırmak için yaptığınız tekrar edici davranışlardır. Bu davranışlar takıntıları önlemeye yönelik olsa da yeterli değildir. Eninde sonunda tekrarlanır. Sundukları yatıştırma ve rahatlama hissi ise kısa süreli ve geçicidir.
⦁ Bazı yaygın kompulsiyonlar ise şunlardır:
⦁ Yıkanma ve temizlenme,
⦁ Kontrol etme,
⦁ Sayma ve düzenleme,
⦁ Listeleme ve düzene sokma,
⦁ Güvenliği arttırma.

Örneğin cilt aşınana kadar el yıkama, Kilitli olduğundan emin olmaj için sürekli kapıyı kontrol etme ya da ocağın altını kontrol etme, belli desenleri sayma, belli dua, sözcük ya da deyimi sessizce tekrarlama, ürünlerin aynı yüzü dolaba/ dışa bakacak şekilde dizme.

Obsesif Kompulsif Bozukluk genelde ergenlikta ya da genç yetişkinlikte başlar. Yavaş yavaş artar ve stresli durumlarda artış gösterir. Gnelde ömür boyu süreceğini sanırsınız ancak profesyonel yardımla OKB tedavi edilebilir. Mükemmeliyetçi olmakla, düzenli olmakla OKB arasında fark vardır. Obsesif Kompulsif Bozuklukta bu saplantı ve takıntılar yaşamınızı olumsuz yönde etkiler.

Sebepleri

Obsesif Kompulsif Bozukluğun sebepleri henüz tam olarak kesin bulunmamıştır ancak genetik de çevresel de etkilerin olduğunu biliyoruz. Bazı beyin fonksiyonlarında değişiklik, ailede OKB geçmişinin olması, çocuklukta yaşanan stresli olaylar, travmalar, zihinsel ya da fizikles bazı bozukluklar Obsesif Kompulsif Bozukluğa sebep olabilir. Anksiyete, madde kullanımı, depresyon ve tik bozuklukları gibi sorunlar da Obsesif Kompulsif Bozukluğu tetikleyebilir.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Nelere Neden Olabilir?

Çeşitli sağlık sorunları, iş, arkadaş vb. çevrelerle yapılan sosyal aktivitelere katılamama, sorunlu ilişkiler, düşük yaşam kalitesi, intihar düşüncesi gibi sorunlara neden olabilir.
Bu gibi sorunlardan kurtulmak, hayat kalitenizi yükseltmek için uzmanlardan yardım almanız en kalıcı çözüm olacaktır.

Uzman Psikolog Oktay CECELOĞLU/ Terapi Enstitüsü /Beylikdüzü-İstanbul