Şiddet, arkasında neleri gizliyor?

Şiddeti üreten ruh halleri ile şiddeti besleyen kültürlerin doğru tanımlanması gerekir. Öfke, nefret, düşmanlık içeren ruh halleri şiddet üretir. Şiddeti yöntem olarak seçen kişilerin iç dünyasına bakıldığında, öfke ve nefret dolu bir ruh hali içinde oldukları görülür yahut tam tersi, ümit duygusu zayıftır. Acizliğin verdiği bir şiddet ve öfke durumu ortaya çıkar. Bu kişiler sorun çözme ve iletişim stili olarak da şiddeti kullanırlar. Aciz, ümitsiz, aşağılanmış kimseler de şiddet yöntemine başvururlar.

Psikolojik baskı öç alma hissi uyandırıyor

Güç ve baskı kullanarak insanları istedikleri dışında bir şey yapmaya zorlamak vardır. Mesela bir insan, çocuğuna tebliğ vazifesini yapar, uyarır. Ama isteği dışında onu belli şekilde davranmaya, inanmaya veya giyinmeye zorlamak şiddeti besleyici bir davranış olur. Bir insana zorla bir şeyi giydirebilirsiniz ama zorla bir şeyi istetemezsiniz. Gönüllü olmazsa, ona itaat denmez. Hakaret ederek, onurunu kırarak, hakkını çiğneyerek, inciterek, mobil tarzında psikolojik taciz uygulayarak karşı tarafı etkisiz hale getirip kontrol altına almaya çalışmak, öç alma duygusu uyandırır ve şiddet ortaya çıkar.

Şiddetle beslenen insanlar da var

Şiddeti yaşam biçimi olarak benimseyen bir kişi, insanları yönetirken hakaret ederek, aşağılayarak, ezerek, çiğneyerek yönetir. Otokratik kişilik tipi olarak tanımlanan bu insanlar, demokrat olmayan, eleştiriye kapalı, kendi fikrini zorla kabul ettiren, farklı fikirlere tahammülü olmayan, karar verirken katılımcı olmayan diktatörlerdir. Bu kişilikteki insanlar şiddetle beslenirler.

Şiddet-yoksulluk ilişkisi

 Temel ihtiyaçları karşılanmayan bir insanın şiddet davranışına yönelmesi doğaldır. ‘Zincirlerinden başka kaybedecek bir şeyi olmayan’ insanlar şiddete başvurur. Toplumdan dışlanan, marjinal gruplarda da şiddeti üreten ruh hali vardır. Aç gözlü insanlara karşı da öfke uyanır, bu durum da insanları şiddete yöneltir. Kent suçlarında artış olur. Gasp gibi kent suçlarının arkasında, gelir dağılımındaki adaletsizliğin ciddi bir rolü vardır. İnsanlardan biri düğünde sanatçıya dolarları saçarken, diğer bir insan evine ekmek götürememektedir. Bu gibi tablolar şiddeti üreten potansiyel ruh halini besler. Daha sonra bu durum sistem sorunu haline gelir.

Öfke modeli oluşturmak

Çocukta var olan şiddet ailede öfke modelinin olduğunu gösterir. Evde kahraman olan kimseler, şiddeti yöntem olarak uyguluyorsa çocuk öfke modeli olarak onu seçer. Şiddetin beslenmesini artırır. Bir toplumda lider konumundaki kişiler öfke modeli oluşturursa, model olarak şiddet beslenmiş olur.

Şiddet vicdanı şekillendiriyor

Evrenin merkezi olarak insanı düşünürsek evrendeki insanın konumu neyse, insanda da vicdanın konumu odur. Evrendeki insan iyi ve kötüyü görebilen varlıktır. Kötücül güçlerle iyicil güçleri evrenin vicdanı konumundaki insan görebilir. İnsanın içindeki iyi ve kötüyü dengeli bir şekilde hissettiren vicdan ise niyet ve duygunun karışımıdır. Vicdanda iyiliğe niyet etme ve kötülüğe niyet etme farkı vardır. “İyi ve güzel şeyler yapacağım” niyeti ile niyet ve duygular aynı yöne yönlendirilir. Niyet ve duygu, vicdanın içerisindeki katmanlardandır ve kişinin niyetine göre vicdanı şekillenir. Kişinin niyeti bencil ise kendi çıkarı için aileyi, toplumu ve kendini kutsallaştırır; niyetini ve duygularını o yönde yönlendirir. Böylece o kişinin vicdanı acımasızlaşır. Bu nedenle şiddet üreten ruh hali vicdanı da şekillendirir.

KAYNAK: PSİKOHAYAT DERGİSİ

SAYI:9